Да Міжнароднага дня роднай мовы
Штогод 21 лютага ва ўсім свеце адзначаецца Міжнародны дзень роднай мовы. Свята гэта, абвешчанае 17 лістапада 1999 года на 30-й сесіі ЮНЕСКА, накіравана на заахвочванне моўнай разнастайнасці і шматмоўнай адукацыі, падтрымку нацыянальных моў і культур, захаванне нацыянальнай адметнасці і самабытнасці, забеспячэнне права кожнага чалавека карыстацца роднай мовай і спрыяе ўсведамленню моўных і культурных традыцый, якія грунтуюцца на ўзаемаразуменні, цярпімасці і дыялогу.
Яно добра, а нават і трэба знаць суседскую мову,
але найперш трэба знаць сваю.
Ф. Багушэвіч
Лютаўская дата была абрана як даніна памяці падзеям 1952 года, калі ў сталіцы Бангладэш ад куль паліцэйскіх загінулі студэнты – удзельнікі дэманстрацыі ў абарону роднай мовы. Студэнты патрабавалі прызнаць мову бенгалі адной з дзяржаўных моў краіны.
У лютым 2000 года Генеральная асамблея Арганізацыі Аб’яднаных Нацый, падкрэсліўшы важнасць культурнай і моўнай разнастайнасці, падтрымала рашэнне ЮНЕСКА аб абвяшчэнні Міжнароднага дня роднай мовы і заклікала ўсе дзяржавы спрыяць абароне і захаванню моў народаў свету.
Моўная разнастайнасць – велізарны здабытак спадчыны і непаўторны вынік творчасці чалавека. Мова забяспечвае непарыўную сувязь паміж носьбітамі, паміж мінулым, сапраўдным і будучыняй.
На сёняшні дзень у свеце налічваецца каля 6 тысяч моў, але, па данных ЮНЕСКА, у бліжэйшы час прыкладна палова з іх можа знікнуць, страціўшы апошніх носьбітаў. Паводле праведзеных даследаванняў кожныя два тыдні знікае адна мова, забіраючы з сабой непаўторную культурную спадчыну.
Рэспубліка Беларусь – поліэтнічная дзяржава. У нашай краіне пражываюць больш за 140 народнасцей, і ў любога іх прадстаўніка ёсць магчымасць карыстацца роднай мовай. Больш таго, дзяржава стварае ўмовы для навучання ў краіне на розных нацыянальных мовах.
Для большасці жыхароў Рэспублікі Беларусь роднай з’яўляецца беларуская мова. Таму ў краіне праводзіцца паслядоўная палітыка па яе падтрымцы і развіцці.
З 15 па 22 лютага 2021 года ў рэспубліцы праходзіць Тыдзень роднай мовы. Актыўныя ўдзельнікі святкавання – установы адукацыі, навуковыя ўстановы, арганізацыі мас-медыа. Насычаную і разнастайную праграму Тыдня рэалізуе Інстытут мовазнаўства імя Якуба Коласа НАН Беларусі.
З нагоды Дня роднай мовы Нацыянальная бібліятэка Беларусі традыцыйна рыхтуе святочныя графічныя малюнкі, якія адлюстроўваюць прыгажосць беларускай мовы. Увечары з 19 па 21 лютага бібліятэка запрашае звярнуць увагу на свой будынак, каб «адчуць смак роднай мовы» з дапамогай цікавых ролікаў. У іх будуць прадстаўлены не толькі традыцыйныя цытаты класікаў нацыянальнай літаратуры, але і прыгожыя беларускія словы, якія перадаюць асаблівасці графікі і правапісу, – усё тое, што адрознівае нашу родную мову ад іншых.
НІА
